Cùng với sự phát triển của khoa học - công nghệ, ma tuý liên tục thay hình đổi dạng nhằm "hút" giới trẻ. Khi càng biến đổi thì ma túy càng trở nên nguy hiểm, kết hợp với sự tinh vi của những đối tượng buôn bán, các loại ma túy mới đang len lỏi vào đời sống xã hội, gây ra nhiều hệ luỵ.
Đa dạng chủng loại, tác hại khôn lường
Thời gian gần đây, ma túy tổng hợp "núp bóng" dưới dạng các loại thực phẩm, đồ ăn, nước uống, thuốc lá điện tử... đã xuất hiện trên địa bàn tỉnh và có chiều hướng diễn biến phức tạp.
Một số loại ma túy mới "núp bóng" thực phẩm...
... hay thuốc lá thế hệ mới được gọi là “thuốc lá chill”, “thuốc lá vui”…
Tại TP Móng Cái, ngày 9/10/2023, Công an thành phố tiến hành kiểm tra tại số nhà 57B, đường Hùng Vương (khu 3, phường Ka Long), đã phát hiện 10 đối tượng đang tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện đây không phải các loại ma tuý thông thường mà các đối tượng đã sử dụng nhiều loại ma túy khác nhau, trong đó có 4 gói ma túy nước vui CHALI. Gói nước vui CHALI có gói giấy màu vàng, vỏ nilong màu vàng cam, có chữ “CHALI” kích thước 6x6cm và hàng chữ Trung Quốc.
Trước đó, vào ngày 21/6/2023, Công an huyện Tiên Yên đã bắt giữ, đấu tranh và khởi tố đối tượng Vũ Nguyễn Minh Đức (sinh năm 2001), trú tại phố Hồng Thạch A, phường Cẩm Thạch (TP Cẩm Phả) về hành vi bán nhiều điếu thuốc lá có chứa chất ma túy tên là ADB-Butinaca.
Đối tượng Vũ Nguyễn Minh Đức (sinh năm 2001), trú tại phố Hồng Thạch A, phường Cẩm Thạch, TP Cẩm Phả bị bắt giữ về hành vi bán nhiều điếu thuốc lá có chứa chất ma túy tên là ADB-Butinaca. Ảnh: Công an Tiên Yên
Ngày 26/5/2023, Công an TP Hạ Long đã phá 1 chuyên án, đấu tranh, bắt giữ, xử lý 2 ổ nhóm, khởi tố 14 đối tượng (các đối tượng phạm tội đều là thanh, thiếu niên, trong đó có 4 đối tượng là học sinh) có hành vi bán trái phép chất ma túy (núp bóng dạng thuốc lá CHILL). Tổng số lượng tang vật thu giữ gồm 1.057 điếu thuốc lá CHILL và khoảng 8,5kg thực vật khô dùng để nhồi vào các vỏ điếu thuốc lá (có chứa ma túy), cùng nhiều dụng cụ dùng để đóng gói thuốc lá CHILL.
Cũng trong tháng 6/2023, Công an TP Hạ Long đã triệt phá liên tiếp 3 vụ mua bán trái phép chất ma túy trên địa bàn tỉnh liên quan đến loại ma túy có chứa thành phần “ADB-Butinaca” gây ảo giác, kích thích, nhiều hệ lụy đến sức khỏe, tinh thần cho người sử dụng. Chất ma túy có chứa thành phần “ADB-Butinaca” còn được pha trộn vào nhiều loại tinh dầu trong thuốc lá điện tử, hiện đang được các đối tượng bán tràn lan trên mạng xã hội.
Công an huyện Đầm Hà sơ xử lý vi phạm hành chính đối tượng buôn bán thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc trên địa bàn. Ảnh: Công an Đầm Hà
Trong khi đó tại Cẩm Phả, từ đầu năm 2023 đến nay, theo Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an thành phố, trên địa bàn không phát sinh đối tượng nghiện ma túy truyền thống mà chủ yếu phát sinh những đối tượng nghiện ma túy tổng hợp “núp bóng” dưới dạng bóng cười, shisha, thuốc lá CHILL, nước vui và một số loại thực phẩm khác. Cụ thể là lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an TP Cẩm Phả đã phối hợp với lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, lực lượng quản lý hành chính và công an các phường, xã phát hiện, bắt giữ trên 20 vụ các đối tượng trà trộn trái phép chất ma túy vào thực phẩm hay thuốc lá.
Có thể thấy hiện nay, trên địa bàn tỉnh, nhiều loại ma túy mới, ma túy pha trộn dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử có tên gọi như ADB-4en-PINACA, nước vui CHALI, CHILL… xuất hiện ngày càng nhiều hơn. Ma túy thường được đóng trong những gói cà phê, trà thảo mộc có bao bì hấp dẫn, bắt mắt, mỗi gói 15g, mùi vị quyến rũ, thơm ngon để nhắm tới nhóm khách hàng tiềm năng hiện nay là giới trẻ. Cùng với đó, loại thuốc lá CHILL cũng được thanh thiếu niên sử dụng nhiều, dưới dạng thuốc lá thông thường, điếu thuốc lá màu trắng, phần đầu lọc có in chữ Bombi màu xanh da trời và thêm một dạng in chữ M kiểu thuốc lá điện tử… Các sản phẩm này rất đa dạng, hình thức bắt mắt, hấp dẫn, khiến nhiều bạn trẻ tò mò tìm hiểu và sử dụng.
Giám định viên phát hiện nhiều loại ma túy trộn lẫn trong thực phẩm nước trái cây. Ảnh: CTV Quốc Xã
Các loại ma túy được Công an tỉnh Quảng Ninh phát hiện và giám định.
Theo Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh, thời gian qua, đơn vị đã tiến hành phân tích giám định một số mẫu được đóng gói những túi có hình dạng bên ngoài giống như nước trái cây, có các mùi vị khác nhau. Kết quả cho thấy ở trong các túi nước này có thành phần của một số chất ma túy và thường sẽ có 2-3 chất ma túy trở lên được trộn lẫn vào nhau. Sự kết hợp này nâng ảnh hưởng của chất ma túy lên cơ thể người sử dụng và gây ra những tác hại khó lường. Những chất ma túy này nếu con người sử dụng nhiều sẽ làm giảm khả năng tập trung, mất trí nhớ, giảm khả năng phán đoán và gây ra ảo giác, dễ bị kích động, không điều khiển được hành vi và có thể xuất hiện những hành động nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng của người khác.
Ngoài việc tạo ra các loại ma tuý mới bắt mắt, đa dạng, “núp bóng” các loại thực phẩm, đồ uống, thuốc lá… thủ đoạn của các đối tượng sản xuất, buôn bán các loại ma tuý mới ngày càng tinh vi nhằm qua mắt cơ quan chức năng. Chúng mua bán ma túy qua mạng xã hội, chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để tránh bị phát hiện và còn tự pha chế, đóng gói. Tại Quảng Ninh, các đối tượng lập ra nhiều tài khoản trên mạng xã hội Facebook để rao bán các loại thuốc lá CHILL như: “Cẩm Phả Chill”, “Tobaco Cẩm Phả”... Thậm chí, có những đối tượng còn tự gia công bao bì sản phẩm thuốc lá CHILL và công khai rao bán trên trang cá nhân Facebook bằng những lời quảng cáo hấp dẫn… Các đối tượng này còn đăng tải cả những hình ảnh pha trộn tẩm ướp thuốc lá CHILL và cả hình ảnh những khách hàng "phê pha" khi sử dụng.
Quảng cáo, rao bán thuốc lá chill công khai trên mạng xã hội Facebook.
Đặc biệt nguy hiểm là hiện nay trên một số diễn đàn, hội nhóm mạng xã hội, nhiều đối tượng đã mở các chủ đề để chia sẻ những trải nghiệm khi sử dụng các chất ma túy tổng hợp, cũng như để cổ vũ, lôi kéo người sử dụng, hoặc rao bán các loại ma túy mới. Nhiều người trẻ hiện cho rằng các loại chất này không phải là ma túy, không phải là chất gây nghiện, sử dụng một vài lần thì không sao, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Đây là quan niệm sai lầm, lệch lạc và gây ra rất nhiều hệ lụy.
Chủ động ngăn chặn
Trước diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy, nhất là các loại ma túy mới được ngụy trang trong thực phẩm, đồ uống, Công an trong tỉnh đã chủ động triển khai nhiều giải pháp ngăn chặn bằng việc phối hợp với các lực lượng chức năng đấu tranh, xử lý các đường dây, đối tượng, tụ điểm phạm tội ma túy, mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm và tệ nạn xã hội, triệt xóa nhiều tụ điểm phức tạp, bắt giữ nhiều đối tượng phạm tội.
Lãnh đạo Công an TP Hạ Long cho biết, lực lượng công an toàn thành phố tập trung phát huy vai trò nòng cốt trong phòng chống ma túy, từng bước giải quyết tổng thể cả về giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma túy, trọng tâm là sử dụng đồng bộ các biện pháp, đấu tranh, bắt giữ, xử lý quyết liệt tội phạm, tệ nạn ma túy, nhất là các băng, ổ nhóm, đường dây hoạt động chuyên nghiệp, phức tạp gây mất ANTT trên địa bàn, bức xúc trong quần chúng nhân dân. Bắt giữ, đấu tranh, xử lý triệt để tội phạm tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy, đồng thời xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh có điều kiện để xảy ra tội phạm về ma túy; xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến “bóng cười”, shisha, thuốc lá điện tử...
Công an TP Hạ Long triệt phá chuyên án liên quan đến ma túy mới ADB-Butinaca. Ảnh: Khánh Nam
Lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy các cấp đã tổ chức triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp, trong đó có quản lý và rà soát những điểm có nguy cơ tàng trữ, mua bán các loại ma tuý, trong đó tập trung vào các cơ sở kinh doanh quán lounge, bar, pub, các hàng quán bán lẻ thực phẩm tại các cổng trường học trên địa bàn; chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý các loại hàng hóa là thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc để phòng ngừa tác hại đối với cộng đồng. Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cũng đã phát thông tin cảnh báo đến người dân nâng cao cảnh giác, thường xuyên cập nhật, theo dõi các thông tin về tác hại của ma túy mới núp bóng thực phẩm, đồ uống để nhận biết, phòng ngừa; đồng thời khuyến cáo học sinh, sinh viên, những người làm các ngành nghề như tài xế, shipper... không chủ quan, mất cảnh giác để bị lợi dụng, lôi kéo… Người dân tuyệt đối không thử, sử dụng các loại khí như N20, hay các loại thuốc lá CHILL, thuốc lá điện tử, bởi vì đây là những chất độc hại đối với con người…
Dự báo thời gian tới, tình hình tội phạm hoạt động liên quan đến ma túy, nhất là các loại ma túy mới được ngụy trang trong thực phẩm, đồ uống sẽ còn diễn biến phức tạp. Do đó, Công an toàn tỉnh sẽ tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch của Bộ Chính trị, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, đặc biệt là Chỉ thị số 32-CT/TU ngày 5/5/2023 của BTV Tỉnh ủy về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới.
Công an TP Cẩm Phả phối hợp với trường Cao đẳng Công nghiệp và xây dựng Cẩm Phả tổ chức tuyên tuyền cho HS,SV nhà trường các nội dung về phòng, chống ma túy và tác hại của thuốc lá điện tử. Ảnh: Công an Cẩm Phả
Bên cạnh sự vào cuộc của lực lượng công an, các cấp chính quyền, gia đình, nhà trường cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, nhất là tới những người trẻ về cách nhận biết các loại ma túy, nhất là ma tuý mới “núp bóng” các loại thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, tác hại của ma túy, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phạm tội về ma túy… Các đoàn thể xã hội tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên tham gia phòng ngừa tệ nạn xã hội và tội phạm về ma túy. Lực lượng công an sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị, địa phương, trường học để đa dạng hóa các hình thức và nội dung tuyên truyền phù hợp từng nhóm đối tượng nhằm giúp những người trẻ tránh xa hiểm hoạ khôn lường của ma túy và các loại thực phẩm có chứa chất ma túy.