Thời gian qua, Quảng Ninh luôn khuyến khích thực hiện công tác xã hội hóa trong xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở; góp phần xây dựng nông thôn mới, phát triển đời sống văn hóa, xã hội ở các địa phương trong tỉnh.
Là tỉnh có địa bàn rộng, đa dạng về vùng miền; điều kiện kinh tế, xã hội giữa các vùng không đồng đều, chênh lệch lớn trong thu nhập của người dân; đa dạng thành phần dân tộc; đặc trưng văn hóa, nhu cầu hưởng thụ văn hóa khác nhau; tỉnh, các sở, ngành, địa phương luôn tích cực vận động các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và lồng ghép các chương trình, mục tiêu nhằm huy động nguồn lực để đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao, tạo mạng lưới thiết chế văn hóa toàn diện, phủ rộng từ thành thị đến nông thôn, vùng sâu vùng xa trên địa bàn.
Lễ rước quanh đình Lục Nà mở đầu cho nghi lễ của Lễ hội đình Lục Nà 2023. Ảnh: Hà Phong
Các cơ quan, đơn vị chức năng thường xuyên hướng dẫn, tập huấn hoạt động văn hóa cơ sở, tổ chức các câu lạc bộ văn hóa… Trong giai đoạn 2021-2023, toàn tỉnh đã tổ chức 1 hội thảo, 20 hội nghị tập huấn nghiệp vụ, 6 hội nghị hướng dẫn hoạt động các câu lạc bộ văn hóa thể thao trên địa bàn tỉnh; xây dựng được 8 mô hình điểm “Nâng cao hiệu quả hoạt động Trung tâm văn hóa thể thao” để hướng dẫn các cấp cơ sở triển khai hoạt động, định hướng tuyên truyền, nâng cao nghiệp vụ tổ chức các chương trình tại các thiết chế văn hóa cho các CLB trên toàn tỉnh.
Ban chỉ đạo (BCĐ) Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa thường xuyên đôn đốc các địa phương tuyên truyền để nhân dân thực hiện có hiệu quả Quyết định 22/2018/QĐ-TTg ngày 8/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước. Từ năm 2021 đến nay, BCĐ các cấp và các địa phương đã tổ chức in và cấp phát 26.500 tờ gấp xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước đến các Nhà văn hóa thôn, các khu dân cư trên địa bàn. Đến nay, toàn tỉnh có 1.452/1.452 hương ước, quy ước được phê duyệt.
Người dân khu phố 4 (phường Bãi Cháy, TP Hạ Long) duy trì tập luyện bóng bàn tại nhà văn hóa khu. Ảnh: Hoàng Giang
Đặc biệt, Sở Văn hóa và Thể thao - cơ quan thường trực BCĐ Phong trào tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 921/QĐ-UBND ngày 14/4/2022 phê duyệt Đề án nâng cao hiệu quả hoạt động hệ thống thiết chế văn hóa thể thao cơ sở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025. Nhờ đó, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao trên địa bàn tỉnh ngày càng được đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu của người dân.
Đến nay, tại cấp tỉnh đã có hệ thống thiết chế Bảo tàng, Thư viện tỉnh; Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm; Khu Liên hợp Thể thao tỉnh Quảng Ninh. 13/13 huyện, thị xã, thành phố có thư viện huyện. 12/13 huyện, thị xã, thành phố có cơ sở vật chất Trung tâm Văn hoá, thể thao. Tại cấp xã, 75/177 xã, phường, thị trấn có Nhà Văn hóa cấp xã. Còn ở cấp thôn, 1448/1452 thôn, bản, khu phố có Nhà văn hóa thôn khu. Các Nhà văn hóa thôn, Trung tâm Văn hóa cấp xã đều được lắp đặt các dụng cụ thể dục thể thao đơn giản, trung bình 4-10 bộ thiết bị/điểm. Tại các điểm công cộng, công viên thuộc các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh cũng đều được lắp đặt các dụng cụ thể dục thể thao ngoài trời phục vụ nhu cầu tập luyện hàng ngày của người dân.
Còn tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, hệ thống thiết chế văn hóa thể thao cơ sở phục vụ công nhân, viên chức và người lao động cũng được quan tâm, đầu tư như: Cung Văn hóa hữu nghị lao động Việt Nhật do Liên đoàn Lao động tỉnh quản lý; TP Cẩm Phả có Nhà Văn hóa công nhân và 7 nhà văn hóa của các doanh nghiệp ngành than; TP Hạ Long có 4 Nhà Văn hóa của doanh nghiệp ngành than.
Phụ nữ Dao Thanh Y thêu trang phục truyền thống tại Trung tâm Bảo tồn Văn hóa dân tộc Dao xã Bằng Cả, TP Hạ Long. Ảnh: Phạm Học
Trên địa bàn còn có hệ thống thiết chế văn hóa thể thao cơ sở phục vụ thanh niên, thiếu niên và nhi đồng, như: Cung Văn hóa thanh thiếu nhi tỉnh, 2 Nhà Văn hóa thanh thiếu nhi cấp huyện (Cẩm Phả, Tiên Yên).
BCĐ Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa tỉnh đã chỉ đạo BCĐ Phong trào các địa phương tổ chức lồng ghép tuyên truyền nhân dân giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, bảo vệ cây xanh, khuyến khích các cơ quan đơn vị trồng cây xanh, cây cảnh tại các nhà văn hóa. Nhân dân trong toàn tỉnh tích cực thực hiện nếp sống văn minh tại nơi mình cư trú, đặc biệt tăng cường công tác bảo vệ các di tích lịch sử - văn hoá, di tích cách mạng, kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long…
Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao các cấp được đầu tư xây dựng khá đồng bộ giúp các xã, phường, thị trấn, các thôn bản, khu phố phục vụ tốt nhu cầu hoạt động hội họp, sinh hoạt và giao lưu các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ… của người dân. Hàng năm, các nhà văn hóa bình quân thu hút được 40% người dân đến tham gia sinh hoạt đối với miền núi, 50% đối với khu vực đồng bằng. Năm 2023, toàn tỉnh có 349.446/365.274 gia đình đạt danh hiệu Gia đình văn hóa; 1.400/1.452 thôn, khu đạt danh hiệu Thôn, khu phố văn hóa. Số người luyện tập thể dục thể thao thường xuyên toàn tỉnh đạt 40,8% dân số.