Với mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng xanh tại vùng Vịnh Hạ Long và một số địa phương lân cận thông qua việc thực hiện các chính sách bền vững môi trường đối với các ngành công nghiệp trọng điểm và thực hiện các chính sách phát triển ngành du lịch, Dự án thúc đẩy tăng trưởng xanh khu vực Vịnh Hạ Long giai đoạn 2 (2016-2019) do cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tài trợ (JICA) đã đạt được những kết quả quan trọng. Qua đó góp phần thực hiện mục tiêu đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh” của tỉnh.
Du khách trải nghiệm tour du lịch cộng đồng tại Quan Lạn.
Một trong những thành công đó là xây dựng được nhãn sinh thái “Cánh buồm xanh” cho tàu du lịch. Việc xây dựng nhãn sinh thái này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng, giúp Vịnh Hạ Long luôn hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế. Công ty TNHH Du thuyền Bhaya là đơn vị kinh doanh tàu du lịch vận chuyển khách tham quan và lưu trú trên Vịnh Hạ Long. Hưởng ứng chủ trương của tỉnh, Công ty đã tiên phong trong thực hiện gắn nhãn sinh thái “Cánh buồm xanh” cho các tàu du lịch chở khách. Theo quy định, các tàu du lịch tham gia gắn nhãn sinh thái đều phải đảm bảo 29 tiêu chí tập trung vào hoạt động bền vững về môi trường như: lắp đặt thiết bị phân ly xử lý nước thải la canh nhiễm dầu, sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng trên tàu bằng việc thay thế các bóng đèn sợi đốt bằng bóng đèn led tiêu hao ít điện năng; phân loại rác thải tại nguồn và xử lý chất thải trên tàu theo quy định.
Ông Nguyễn Văn Giang, Thuyền trưởng tàu Âu Cơ (Công ty TNHH Du thuyền Bhaya), cho biết: Chúng tôi thường xuyên kết hợp cùng du khách thu gom rác thải tại khu vực đến tham quan. Ngoài việc tuyên truyền đến du khách bảo vệ môi trường, chúng tôi còn tổ chức các chương trình dọn rác thải tại các khu vực tàu đến tham quan trên Vịnh đảm bảo môi trường được trong sạch. Sau hơn 1 năm triển khai, đến nay đã có 36 tàu du lịch của 9 doanh nghiệp đạt đủ các tiêu chí và được gắn nhãn sinh thái cánh buồm xanh - là điểm nhấn trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị Di sản Vịnh Hạ Long.
Trên cơ sở nghiên cứu về tiềm năng, cảnh quan, những giá trị văn hóa bản sắc địa phương, Dự án thúc đẩy tăng trưởng xanh Vịnh Hạ Long đã xây dựng thành công 2 tour du lịch. Gồm hành trình khám phá về lịch sử và văn hóa hào hùng đảo Quan Lạn; Hành trình một ngày làm nông dân và ngư dân tại đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn. Sản phẩm du lịch này đã mở ra phương cách làm du lịch mới, gắn kết sự tham gia của người dân, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của nhân dân địa phương trên đảo. Anh Bùi Đức Nghĩa, du khách Hà Nội, chia sẻ: Đây là trải nghiệm rất hào hứng đối với các bé, tour du lịch này giúp trẻ em hiểu được giá trị của lao động và đời sống của những người ngư dân ở trên đảo này.
Tàu Âu Cơ (Công ty TNHH Du thuyền Bhaya) được gắn nhãn sinh thái "Cánh buồm xanh". Ảnh: Thu Nguyên
Hiện nay ngoài cào ngao, tour du lịch cộng đồng tại Quan Lạn cũng mở rộng tổ chức cho du khách đánh lưới truyền thống, câu mực đêm, khai thác những đặc trưng trong đời sống lao động, sinh hoạt của người dân bản địa. Cùng với đó, các doanh nghiệp và địa phương cũng quan tâm bảo vệ môi trường, giữ gìn sự hoang sơ của thiên nhiên, một trong những yếu tố quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng.
Với mục tiêu nhằm giảm tải lượng ô nhiễm và tăng trưởng kinh tế thúc đẩy tăng trưởng bền vững của ngành du lịch bằng cách sử dụng tài nguyên thiên nhiên ở khu vực Vịnh Hạ Long một cách hiệu quả. Dự án thúc đẩy tăng trưởng xanh khu vực Vịnh Hạ Long còn xây dựng nhiều hoạt động thí điểm khác như: Lắp đặt các nhà vệ sinh sinh thái cho tàu du lịch và trạm ủ phân vi sinh góp phần bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long; xuất bản sách trắng về tăng trưởng xanh Vịnh Hạ Long nhằm chuyển tải các thông điệp, kinh nghiệm, sáng kiến và những hoạt động hướng tới tăng trưởng xanh khu vực Vịnh Hạ Long tới du khách, doanh nghiệp, người dân địa phương, cán bộ làm công tác quản lý các cấp và xây dựng các giải pháp tiết kiệm năng lượng. Hiện nay UBND tỉnh đã cấp “Giấy chứng nhận cơ sở sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh năm 2019” cho 6 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm trên địa bàn tỉnh.
Có thể khẳng định sau 3 năm triển khai, với sự nỗ lực của các chuyên gia JICA, các tổ công tác, dự án thúc đẩy tăng trưởng xanh khu vực Vịnh Hạ Long đã góp phần giải quyết đồng thời những vấn đề tăng trưởng kinh tế, với bảo vệ môi trường, thông qua việc thực hiện các chính sách môi trường trong các ngành trọng điểm và phát triển ngành du lịch bền vững.